Po zakończonym sezonie upraw, gleba na danym terenie może być wyjałowiona. Na szczęście, istnieją dość proste sposoby, aby przywrócić jej wartościowe właściwości i ją użyźnić. Jednym z nich jest zastosowanie nawozu zielonego. Zanim jednak odpowiemy na pytanie, kiedy przekopać poplon, warto dowiedzieć się więcej na temat podstaw tej metody i stosowanych do niej roślin.
Czym jest poplon? Ogólna charakterystyka
Poplon, czyli nawóz zielony, jest rodzajem naturalnego nawozu, który ma na celu poprawę stanu gleby pod względem zawartości próchnicy oraz składników odżywczych. Tworzy go masa roślinna uprawiana specjalnie z przeznaczeniem późniejszego zakopania. Wówczas, ulega ona rozkładowi i wytwarzane są pożądane substancje, które z kolei korzystnie wpłyną na kolejny, właściwy już siew.
Należy w tym miejscu nadmienić, że poza dostarczeniem ważnych pierwiastków takich jak azot, zastosowanie poplonu niesie ze sobą też inne zalety. Poprawia to strukturę gleby oraz jej właściwości aeracyjne. W danym obszarze zwiększa się również różnorodność mikroorganizmów oraz drobnych zwierząt (np. dżdżownic), przy jednoczesnym ograniczeniu rozwoju chorób i szkodników.
Rośliny przeznaczane na nawóz zielony
Najczęściej na poplon przeznaczane są rośliny bobowate (czyli strączkowe), takie jak łubin pastewny i wąskolistny, fasola pastewna, wyka oraz seradela. Ich cechą charakterystyczną jest samowystarczalność względem zawartości azotu gromadzonego zarówno w zielonej masie, jak i korzeniach. Powszechnie wykorzystywane są także rośliny poplonowe o krótkim okresie wegetacji. W tym miejscu będziemy mówić głównie o gorczycy, rzodkwi oleistej czy rzepaku jarym. Równie często stosuje się żyto bądź gorczycę.
Wybór konkretnych roślin na nawóz zielony będzie zależał od efektów, jakich oczekujemy. Dodatkowo, musimy uwzględnić terminy wysiewów. Przyjmując to kryterium, możemy mówić o poplonie letnim (gdy rośliny sieje się w lipcu lub sierpniu) oraz o poplonie ozimym (gdy rośliny wysiewane są wczesną lub późną jesienią).
Kiedy przekopać poplon? Poplon letni oraz ozimy
Większość roślin wysiewanych na nawóz zielony kiełkuje w ciągu kilku tygodni. Istotne dla przekopu będzie jednak też to, w jakim wieku będą wówczas rośliny. Najlepsze rezultaty przynoszą rośliny młode, które zawierają dużą ilość azotu i ulegają szybkiemu rozkładowi. Pod żadnym pozorem nie należy dopuścić do pełnego kwitnienia i wytworzenia nasion, gdyż takie osobniki wysuszają glebę, a ponadto zaczynają drewnieć, co utrudnia późniejszy rozkład szczątek.
Jeszcze na etapie wysiewu poplonu, powinniśmy mieć na uwadze gęstość roślinności. Zbyt duża ilość masy zielonej sprawi, że zacznie ona fermentować zamiast rozkładać się. W takich sytuacjach powinniśmy zadbać o kompostowanie.
Poplon letni przekopywany powinien być jesienią, natomiast poplon ozimy – dopiero wiosną następnego roku. Co ważne, gleby lekkie w tej sytuacji przekopujemy na głębokość 12-15 cm, a gleby ciężkie z kolei tylko na 6-8 cm. Jeśli zielona masa zostanie pozostawiona głębiej, ulegnie wówczas zgniciu, czyli straci tak istotne dla nas składniki odżywcze.
Mulczowanie gleby
Nawóz zielony mający na celu mulczowanie gleby wysiewa się późnym latem, a na zimę pozostawia się go bez przekopywania. Rośliny wykorzystywane do mulczowania to rośliny jare (łubin żółty, peluszka, bobik, seradela, wyka jara, rzepak jary, gorczyca czy facelia błękitna) lub rośliny ozime (wyka kosmata, rzepak ozimy czy żyto ozime). A kiedy przekopać poplon w tym przypadku? Ścięcie i rozdrabnianie odbywają się tu na wiosnę.
Nawóz zielony w tej sytuacji ma na celu ochronę gleby przez śniegiem oraz mrozem. Samo mulczowanie zaś reguluje właściwości wodne gleby oraz chroni przed erozją. Proces ten zalecany jest głównie dla gleb piaszczystych oraz terenów pochyłych.
Stosowanie poplonu niesie ze sobą wiele korzyści, które ostatecznie przekładają się na znaczącą poprawę jakości przyszłych zbiorów. Z naszej strony konieczna jest jednak skrupulatność w dopilnowaniu całego procesu, tak, aby nasze zyski były jak największe.